UiTPAS laat de kracht van regionaal samenwerken zien

Het evaluatierapport toont aan dat de UiTPAS een echte katalysator is voor regionale samenwerking en een geïntegreerd participatiebeleid. En tegelijk is UiTPAS ook een fantastische manier om de meerwaarde van regionale samenwerking te laten zien.

OP/TIL benadrukt dat de UiTPAS geen strategie op zich is, maar een uitstekend middel om een strategie uit te voeren. Zie het als de kers op de taart van je communicatie- en participatiebeleid.

Er is een duidelijke link tussen de UiTPAS en de IGS’en cultuur. Maar liefst 13 van de 19 IGS’en spelen een actieve rol binnen UiTPAS.

Waarom kiezen IGS'en cultuur voor een regionale UiTPAS? Hier zijn een paar redenen:

• Eenduidigheid en herkenbaarheid: De UiTPAS is een bekend systeem in heel Vlaanderen. Zowel lokale besturen, verenigingen als gebruikers kennen het. Je krijgt bovendien steun van publiq bij de start en via lerende netwerken. En doordat het systeem zo uniform is, is het niet stigmatiserend.
• Gemeenten ontzorgen: IGS'en cultuur nemen werk uit handen van de gemeenten. Door de krachten te bundelen op regionaal niveau, kan je vaak efficiënter werken en kosten besparen, bijvoorbeeld door personeel te delen. IGS'en zorgen voor eenvormige korting- en spaarsystemen in de hele regio, met een lokale basis.
• Regionale identiteit: Met de UiTPAS geef je identiteit aan de regio en integreer je het in je communicatiebeleid. Denk aan een herkenbaar logo en een branding die je als regio makkelijk kan 'inkopen'.
• Regionale mobiliteit stimuleren: De UiTPAS zorgt ervoor dat mensen zich makkelijker verplaatsen in de regio. Het is een fantastische tool om cultuurparticipatie te stimuleren en het zorgt voor de toeleiding van een diverser publiek.
• Participatie mogelijk maken: UiTPAS werkt de financiële drempel weg voor mensen in armoede, door participatie met kansentarief niet-stigmatiserend mogelijk te maken.
• De UiTPAS is een beleidsinstrument dat participatie stimuleert en bovendien een manier om aan de hand van data het beleid mee te evalueren en bij te sturen.

• Als lokaal bestuur engageer je je om de doelen en criteria van de UiTPAS te steunen en de nodige middelen te voorzien voor een geïntegreerd vrijetijds- en participatiebeleid.
• De Vlaamse overheid moedigt gemeenten aan om een dynamisch beleid te ontwikkelen voor mensen in armoede. De UiTPAS helpt om drempels weg te werken en lokale netwerken te creëren.
• De UiTPAS is een handig instrument dat beleidsinzichten oplevert voor lokale besturen en organisaties. Je kan bijvoorbeeld meten wat het effect is op cultuur- en vrijetijdsparticipatie.
• De UiTPAS verlaagt de drempel voor kansengroepen zonder te stigmatiseren.

OP/TIL wil ook een paar belangrijke tips en aandachtspunten meegeven aan de gemeenten en IGS’en:

• Speel goed samen op lokaal, bovenlokaal én Vlaams niveau: De regio kan het lokale versterken, maar niet vervangen: investeer ook genoeg op lokaal niveau. Op regionaal niveau kan je efficiënter werken, bijvoorbeeld door een personeelslid te delen. Zorg dat de financiën kloppen: als je taken delegeert naar het IGS, moeten de middelen volgen. De oplossing voor het betaalbaarheidsvraagstuk van UiTPAS is niet zomaar op het regionale niveau te vinden, maar het vormt wel de plek waar gemeenten afspraken kunnen maken rond regionale solidariteit.
• Vrijetijdsaanbod in de regio: Kijk goed naar wat er al is in de regio. Is er genoeg te doen en hoe valt er best af te stemmen?
• Werk supraregionaal (referentieregio's): Gemeenten werken samen binnen de referentieregio's. Maak kennis met de gemeenten en IGS’en binnen je referentieregio en werk samen.
• Transversaal samenwerken: Samenwerken met andere sectoren is een uitdaging. Zoek partners in bijvoorbeeld welzijn, jeugd of sport.
• Bovenlokale netwerken vrijetijdsparticipatie: Benut de kansen die bovenlokale netwerken bieden voor vrijetijdsparticipatie om UiTPAS in te bedden in een breder verhaal en een breder netwerk.
• Regionaal maatwerk: OP/TIL onderschrijft de nood aan een Vlaamse strategie voor UiTPAS, maar ook voor een regionale aanpak. Elke regio is anders: wat in de ene regio werkt, werkt niet per se in een andere regio.

Hoe fungeert UiTPAS als katalysator voor (verdere) regionale samenwerking? Er zijn verschillende manieren:

• Stimulering IGS: Lokale besturen kunnen alleen met UiTPAS starten als ze zich aansluiten bij een bestaande regio of de intentie hebben om een IGS aan te gaan. Nieuwe UiTPAS-gemeenten kunnen enkel starten binnen de grenzen van hun eigen referentieregio.
• Versterking van bestaande samenwerkingen: UiTPAS kan bestaande IGS’en versterken. Verschillende UiTPAS-regio's zijn ontstaan vanuit bestaande IGS’en. 13 van de 19 IGS’en vanuit het decreet betreffende bovenlokale cultuurwerking nemen een actieve rol op binnen UiTPAS.
• Aanleiding tot nieuwe samenwerkingen: UiTPAS kan een aanleiding zijn om nieuwe IGS’en op te zetten, vooral rond centrumsteden die nog geen deel uitmaken van een IGS.
• Uniformisering van kortings- en spaarsystemen: UiTPAS leidt tot een uniformering van korting- en spaarsystemen over lokale besturen heen, terwijl het toch lokaal verankerd blijft.
• Regionale uitrol met lokale uitvoering: UiTPAS is een Vlaams instrument dat regionaal wordt uitgerold en lokaal wordt uitgevoerd, wat een specifieke taakverdeling tussen publiq, de regio en het lokaal bestuur vereist. Publiq geeft ondersteuning op maat aan lokale besturen naargelang de fase waarin zij zich bevinden.