De Levende Bibliotheek, een safer space voor actuele verhalen
Welke culturele projecten verleggen grenzen? En hoe doen ze dat? Verken een nieuwe culturele ruimte aan de hand van een kort portret. Mét optillende tips voor jouw praktijk.
Erika Rau, projectcoördinator van De Levende Bibliotheek, vertelt en geeft tips
Tekst / Tseu Ying Tang
Wat?
Als lezer bij de Levende Bibliotheek krijg je de kans om een half uur te praten met een Brusselaar. Niet zomaar een: iemand die je anders niet snel zou ontmoeten. Een dakloze, een trans persoon, of een vluchteling. “Lezers gaan in dialoog met een levend boek, en zo ‘ontlenen’ ze dus hun levensverhaal”, legt coördinator Erika Rau uit. Het doel: de verhalen van gediscrimineerde en kwetsbare groepen een volwaardige stem geven.
Het project maakt deel uit van het project BMEC, Brussels Most Empathic City. Dit valt onder de werking van Citizenne. Leren op een plezante manier staat hier centraal, zoals De Levende Bibliotheek knap demonstreert. De focus van de werking ligt op de informele sfeer van de evenementen en het uitbouwen van een sterke community in het Brusselse.
Cijfers
Het project is intussen 3 jaar actief: sinds maart 2019.
- De catalogus telt nu 12 levende boeken.
- 13 events werden al georganiseerd.
- Een lezing duurt 30 minuten, waarna de bibliothecaris een seintje geeft om af te ronden.
Zorgzame nieuwsbrief
Elk jaar verkent OP/TIL een andere sector. In 2022 omarmen we de welzijnssector.
Wat als cultuur en welzijn meer zorg dragen voor elkaar?
OP/TIL inspireert in maart, april, mei en juni en vervolgens in oktober en november met verbindende verhalen, tips en tricks van actoren uit de cultuursector en de welzijnssector.
Tip!
Bouw een bestendige en duurzame community uit: dat is wat jouw organisatie vooruitstuwt.
Idee
Het concept ontstond in Noorwegen als de Human Library, maar groeide intussen uit tot een internationaal succes. In Brussel is Citizenne van start gegaan met hun meertalige bibliotheek op het Passa Porta Festival in 2019. Sindsdien vonden dertien evenementen plaats in gemeenschapscentra, bibliotheken en online.
De levende boeken doorbreken taboes door hun verhalen te delen met deelnemers van de evenementen. Op hun eigen voorwaarden, op hun eigen tempo. Erika screent de profielen van de levende boeken zorgvuldig voor ze ‘toegevoegd’ worden aan de catalogus. Ze worden opgeleid om sterk in hun schoenen te staan tijdens lezingen en krijgen bijvoorbeeld jargon mee om ongewenste vragen beheerst te weren: “Op die pagina is net een kopje koffie gevallen!”. Lezers krijgen huisregels mee en bibliothecarissen kennen de safewords om in te grijpen waar nodig. Het is net die sterke kadering van de evenementen die zowel een safer space als een informele sfeer schept.
Partners
Een safer space is enkel mogelijk met de juiste partners. Daarom gaat Citizenne op zoek naar locaties die affiniteit hebben met het project en de kwetsbaarheid van de verhalen.
- Passa Porta
- De openbare bibliotheken
- Gemeenschapscentra
Tip!
Omgevingsanalyse is ongelooflijk belangrijk. Je hebt de juiste mensen en partners nodig om mee samen te werken.
Verrassend
Het project is heel rechttoe rechtaan: alles draait rond dat halfuurtje waarin de lezer en het boek in dialoog gaan. Misschien schuilt het succes wel in die eenvoud. Organisatrice Erika Rau had verwacht ze iedere keer nieuwe levende boeken zou moeten opsporen. Dat is niet het geval: de levende boeken zijn elkaars steun en toeverlaat en zijn uitgegroeid tot een hechte community. Zo slagen ze er samen in om vooroordelen te doorbreken op basis van… gewoon, een aangenaam contact.
Grensverleggend
Tijdens een evenement heerst een ongedwongen sfeer, maar die is enkel mogelijk dankzij de sterke omkadering voor zowel de lezer, het boek als de bibliothecarissen. De boeken krijgen leeftijdsaanduidingen (bv. 12+), zodat zelfs kinderen kunnen deelnemen. De evenementen zijn bewust kleinschalig: doorgaans zijn er zeven à acht levende boeken, die elk vier lezingen houden. Het is niet de opkomst die de impact teweegbrengt, maar de aandacht voor de verhalen. Die krijgen de juiste tijd en ruimte. Uit vragenlijsten die de lezers invullen na het evenement, is duidelijk dat de lezingen indruk maken. “Is dat halfuur al gedaan?”, klinkt het wanneer de bibliothecarissen het seintje geven om af te ronden.
Citizenne
Citizenne zet samen met Brusselaars projecten en activiteiten op waarbij het dagelijks (samen)leven het vertrekpunt is.
Citizenne versterkt de stem van Brusselaars, doet mensen en groepen groeien en gemeenschappen bloeien.
