april 2021 —  Binnenkort, in mei 2021, loopt de deadline af voor de 5e projectenronde binnen het Bovenlokale Cultuurdecreet. Ondertussen is ook het resultaat bekend van de 4e ronde. Midden november 2020 dienden culturele en andere spelers in totaal 75 aanvragen in.

24 geselecteerde projecten

Minister Jambon besliste in de 4e ronde om steun toe te kennen aan 24 projecten voor een totaal bedrag van 1.837.443,19 euro. Vanaf juli dit jaar gaan de nieuwe bovenlokale projecten van start. 

Bijna één op de drie aanvragers krijgt hierdoor de nodige middelen om de bovenlokale ambities waar te maken. Het slaagpercentage voor deze ronde lag met 32% een pak lager dan de vorige ronde (43%), wel nog altijd hoger dan in de eerste rondes (22% en 19,7%).

10 van de 24 aanvragers van een goedgekeurd project komt uit West-Vlaanderen. Respectievelijk 5 en 4 aanvragers komen uit Oost-Vlaanderen en Antwerpen. Slechts één project komt uit Vlaams-Brabant, 2 uit Limburg en 2 uit Brussel.  

Talentontwikkeling en doorgroeimogelijkheden

Ontwikkelingskansen bieden aan nieuw en jong talent is één van de beleidsprioriteiten binnen het Bovenlokale Cultuurdecreet. Een prioriteit die met beide handen werd aangegrepen door heel wat projectindieners.

In het project EIGEN KWEEK zetten maar liefst 37 cultuurcentra uit Vlaams-Brabant, Antwerpen en West-Vlaanderen een traject uit rond regionale talentontwikkeling van jonge podiumkunstenaars. Villanella uit Antwerpen zet  een onderzoeks- en creatietraject voor jongeren op poten rond het thema ‘Het internet en ik’. Circusatelier Sarakasi krijgt ondersteuning om zijn tieners meer ontwikkelingskansen en doorgroeimogelijkheden te geven. Creatieve, jonge nieuwe Vlamingen krijgen toonkansen binnen het project Culture Crossing. Het Festival van Vlaanderen wil met de wedstrijd Supernova naamsbekendheid en speelkansen bieden aan jonge, beloftevolle kamermuziekensembles. 

Participatie

De bovenlokale cultuurprojecten kenmerken zich opnieuw door een grote focus op participatieve trajecten.

CC De Spil in Roeselare wil met Remork een mobiele cultuurwerking realiseren voor West-Vlaanderen. Het wordt een participatieve kunstpraktijk op wielen. Ook in BOUWSTOF van De Batterie betrekt mensen die gebruik maken van een bepaalde plek bij het onderzoek naar noden en mogelijkheden van gedeelde ruimte. Madam Fortuna uit Antwerpen organiseert een participatief, artistiek project rond ritualisering van de belangrijkste levensfases en mikt daarbij op artiesten die vaak onder de radar leven, met bijzondere aandacht voor Roma.

In VENSTER OP DE WERELD in Zuid-West-Vlaanderen krijgen de deelnemers inspraak over de selectie en invulling van vijf betekenisvolle plekken in het landschap, die doorheen het project creatief zal invullen. JongDoek laat in Project V kinderen en jongeren in een kwetsbare positie deelnemen aan theaterworkshops om zomerverlies tegen te gaan.

Buda Kunstencentrum laat hun doelgroep plaatsnemen in de cockpit om zelf acties te ontwikkelen met een positieve impact op de ruime regio. De jongeren zullen ook de uiteindelijke projectnaam (voorlopige werktitel: ‘#Dienaamgaanzezelfwelbepalen!’)  kiezen.

Locatiegebonden

Bovenlokale cultuurprojecten worden nooit zomaar ‘gedropt’ in een bepaalde regio. Ze ontstaan in nauwe synergie met partners uit die regio, spelen in op de lokale of regionale noden of verankeren zich (soms letterlijk) in het landschap.

De kunstroute Kunst & Zwalm voert interventies uit in het landschap en krijgt extra diepte door het engagement van de plaatselijke bevolking en nazinderingen in stedelijke context. Kunstenplatform Plan B initieert in situ onderzoeksprojecten met 12 beloftevolle kunstenaars rond actuele vraagstukken in de rurale ruimte. Ook in het project Zalige Zonden van een aantal streekmusea en erfgoedlocaties uit de Westhoek zetten de karakteristieken van de locatie aan tot productionele aanpassingen. Vijf Vlaamse landelijke contexten vormen het decor voor kunstzinnige interventies binnen een onderzoeksnetwerk over seizoensarbeid en de landbouw van vandaag in Our invisible hands. 

Cultuur = feest

Cultuur is en blijft een feest. Een gelegenheid om te vieren, door mensen samen te brengen voor een event of festival, door waardevolle en artistieke producties en tentoonstellingen op poten te zetten. 

WALKABOUT is een artistiek meerjarenproject rond wandelen en bestaat ondermeer uit twee festivals. De Jazzontspooring is een meerdaags festival rond jazz met bovenlokale weerklank en oog voor educatie en participatie. Radio Ruthenia bestaat ondermeer uit een laagdrempelige concertreeks die op zoek gaat naar muziek en verhalen van Centraal-Europa. 

Erfgoed slaat bruggen

De erfgoedsector zoekt wel vaker aansluiting bij andere beleidsdomeinen. Dat blijkt opnieuw uit de huidige geselecteerde projecten. Erfgoedklassen werkt een methodiek uit voor een nieuw soort samenwerking tussen erfgoed en onderwijs. En, het project slaat bruggen met de zorgsector bruggen, onder andere in een project rond reminiscentie van het Museum Vlaamse Minderbroeders. Het Limburgs Volkskundig Genootschap richt zich in in BELEVING, Beelden van Levende Volkscultuur in Nieuwe Gedaanten onder meer tot de diverse gemeenschappen van etnisch-culturele minderheden die Limburg rijk is. 

Allemaal digitaal 

Veel lopende projecten schakelden (deels) over naar een online variant van de oorspronkelijke projectplannen, omwille van de coronamaatregelen.

Het ontwikkelen van een website om projectresultaten te delen of te ontsluiten, online communicatie voeren in aanloop naar en tijdens het project lijken bijna evidenties voor de huidige lichting projecten.

Soms is digitale inclusie ook de kern van het project: 24 Hours of Deep Listening van De Console voert onderzoek naar hoe kunst digitaal en online beleefd kan worden terwijl de collectieve ervaring aanwezig blijft. Girls go BOOM uit Gent zetten een online platform op en onderzoeken hoe een online community de lokale werking rond muziek kan versterken en uitbreiden. 

Sterke projecten

24 sterke projecten, stevig bovenlokaal verankerd, met doordachte methodiek en oog voor duurzame engagementen, vaak met relevante maatschappelijke focus, gericht op een specifieke doelgroep of niche, projecten in de openbare ruimte die cultuur bij nieuwe publieken of bestaande publieken op nieuwe plekken brengen. Wij kijken uit naar de uitrol van deze nieuwe lichting!