In april 2022 maakte minister Jambon 23 nieuwe bovenlokale cultuurprojecten bekend die financiële steun krijgen binnen het Bovenlokale Cultuurdecreet. Dit voor een totaalbedrag van 2.082.265,52€. Deze nieuwe lichting projecten werden ingediend op 15 november 2021 en kan van start gaan vanaf 1 juli 2022 voor een periode van maximaal drie jaar.

Daarmee is de tweede projectronde van 2022 afgesloten, tevens de 6^e projectronde sinds deze projectsubsidie werd gelanceerd in 2019. Het slaagpercentage van 43% (bijna 1 op 2 projecten) ligt in deze ronde beduidend hoger dan in de voorgaande rondes, waar de slaagpercentages schommelden tussen de 20-30%. Daarentegen lag het aantal ingediende projectvoorstellen (53) ook veel lager dan in voorgaande rondes. Een reden daarvoor is niet meteen duidelijk maar een blijvende onzekerheid na de coronapandemie is misschien een mogelijke verklaring.

Van de 23 goedgekeurde projecten kwamen de meesten uit Antwerpen en Limburg (telkens 6) gevolgd door Oost-Vlaanderen (5), Vlaams-Brabant (4) en West-Vlaanderen (2). Naar inhoud zien we alvast weer een brede waaier aan projecten de revue passeren.

Cultuur en welzijn, de kracht van zacht

Een beduidend aantal projecten in deze ronde slaat de brug tussen cultuur en welzijn. Organisaties uit de erfgoed- of kunstensector slaan de handen in elkaar met actoren uit de sociale en welzijnssector.

AGB Patrimonium Scherpenheuvel-Zichem brengt de cultuur- en gemeenschapscentra van Scherpenheuvel-Zichem, Tessenderlo, Westerlo en Hulsthout samen met sociale partners in een traject rond cultuurparticipatie van mensen in armoede in het project ‘cultuurparticipatie in de Merode’. Arctos en ECRU ontwikkelen in het project ‘Broodje Mix‘ samen met de 4 cultuurcentra van Beringen, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Leopoldsburg een participatief platform voor jongeren in kwetsbare situaties, waarbij de toeleiding naar kunst- en cultuurorganisaties centraal staat.

OKSO legt in het project ‘K-looz – Kristina’, regio Borgloon, een bijzondere focus op mentaal welzijn. Ze vertrekken vanuit het immaterieel erfgoed rond ‘Christina’, een psychisch getormenteerde vrome vrouw, die vanuit haar onaangepaste identiteit betekenisvol wordt voor anderen. VARIANT vindt dan weer inspiratie in een andere getormenteerde ziel in het project ‘Er zit een vuur in mij: Van Gogh in de Vlaamse Ardennen‘. De bekende schilder zijn voettocht van de Borinage naar Horebeke vormt de leidraad voor een project waarin kunstenaars met zorg- en jongerenorganisaties aan de slag gaan om beeldende kunst, muziek en podiumkunsten via live-evenementen en een wandeltocht bij het brede publiek te brengen.

Woesh zet circusateliers op in Roeselare, Kortrijk en Oostende voor mensen met een beperking. Parallel aan de opleiding-op-maat worden in samenwerking met het designlab van Howest hulpmiddelen vervaardigd om in te zetten bij die workshops en toonmomenten. Zie ze zingen gaat met ‘old’s cool fest’ ten slotte volledig uit de bol in de woonzorgcentra, met een try-out voor een festivalconcept voor senioren, programmeerbaar in tal van Vlaamse woonzorgcentra. Locatietheater, dj’s, muziek, film en comedy maken ons toekomstig bezoek aan oma en opa plots stukken cultureler…

Daar zit muziek in

Klassiek, hiphop, rock, … muziek verbindt! Vzw Carmina uit Meise koppelt klassieke schoolvoorstellingen aan heuse avondconcerten in het project ‘The Messiah – G.F.Händel klassiek voor jong & oud’ en exporteert de opgedane kennis naar een andere regio. Girls go BOOM breidt een eerder bovenlokaal piloottraject uit tot de ‘Girls go BOOM Academy’ waarin ze een gediversifieerd aanbod uitbouwen voor meisjes, (trans)vrouwen en non-binaire personen die zich willen uitdrukken via muziek. Het aanbod gaat van online tutorials tot workshops en kampen in zowel de eigen locatie in Gent als elders.

Het Internationaal Koorfestival Vlaanderen-Genk legt vernieuwende verbindingen tussen koorzang, het Limburgse mijnerfgoed, het sociaal-culturele werkveld en het kunstproject LABIOMISTA van Koen Vanmechelen in het project ‘Sing together – Share happiness’. Amaj vzw, in samenwerking met het DKO en de grote concerthuizen De Singel, De Bijloke, Antwerp Symphony Orchestra en Symfonieorkest Vlaanderen, richt zich op jonge kinderen in de ‘Amaj-symfonische jeugdwerking’. Het neemt ze mee op een traject om symfonische muziek te ontdekken en zichzelf door samenspel muzikaal te verrijken.

Muziekodroom en Pukkelpop ontwikkelen tot slot hun residentieprogramma van de toekomst via hun geesteskind ‘In Vitro‘. Dat zet een multidisciplinair Limburgs partnernetwerk op in combinatie met een vergaande ondersteuning van ontluikend (muzikaal) talent.

Je bent jong en je wilt wat…

… maar een beetje hulp om de weg te vinden kan geen kwaad. Cultuureducatie voor jongeren is altijd prominent aanwezig doorheen alle rondes van deze projectoproep. CC Strombeek Grimbergen zet met ‘pARTkoer’ een kunsteducatief project op voor basisscholen in de Noordrand rond Brussel. Het traject is opgebouwd uit workshops, een voorstelling, een werkboekje en een kunstkoffer. Binnen ieder traject staan verschillende disciplines centraal.

De Console kapitaliseert dan weer op onze ervaringen na 2 jaar pandemie en zet de digitale ontmoeting centraal in de ‘Consouling Hackaton: een interactieve artistieke VR-marathon‘. Een heuse wedstrijd voor jonge kunstenaars en tech-developers waarbij het spanningsveld tussen digitalisering en sociaal contact op een speelse manier bevraagd wordt.

Dat sociale contact is net het basis ingrediënt van ‘Young Complex Collectief‘, een bovenlokaal jongerengezelschap dat via cultuureducatie en (sociaal)-artistiek werk jongeren met zeer uiteenlopende achtergronden verbindt. Het gezelschap, een initiatief van Nei Tred vzw, ontwikkelt eigen producties en spreidt deze via een breed netwerk van cultuurcentra, scholen en verenigingen in regio Limburg.

CC De Steiger in Boom zet met ‘Een hand in het verzet‘ een project op rond de verzetsgroep ‘De zwarte han’ in de Ruppelstreek tijdens WO II. Eindproduct wordt een eigentijds theaterstuk met jongeren uit het Atheneum Boom, de leerkrachten, de auteurs, een professioneel theatergezelschap en het GC in Puurs.

Trappelend Talent, het Antwerpse lanceer- en ondernemingsplatform voor jonge theatermakers gaat met ‘Ontwikkelingstraject jonge makers’ een stap verder in de richting van professionalisering en artistieke ontplooiing van jonge makers, die gedurende 7 maanden intensieve coaching wordt aangeboden in Antwerpen, Eeklo en Oostende.

The space is the place

Soms is de locatie de spil van een project, zoals in het project ‘Mijn.Kracht’ van CC Muze in Heusden-Zolder. Het is een interdisciplinair cultuur- en erfgoedproject dat de sluiting van de koolmijnen wil herdenken. Dit willen ze doen met cocreatie, participatie en artistieke trajecten in het hart van de Limburgse mijnsites om zo het potentieel van deze plekken als hotspots voor erfgoedbeleving, educatie, natuur en kunst in een (post)industriële diverse samenleving zichtbaar te maken.

Bij ‘droomItIhuis’, het project van Erfgoed Noorderkempen, worden verschillende generaties en culturen via lees-en-beleefroutes bewust gemaakt van de impact van migratie in en uit de Kempen. Elke route eindigt in een artistiek huisje op een locatie met een interessant cultuurhistorisch karakter.

Ook in het project ‘Bouwstof fase 2’ van vzw De Batterie staat de ruimte centraal. Op 6 plaatsen in West-Vlaanderen onderzoeken vormgevers met een groep mensen de beleving van de publieke ruimte en de noden die er ontstaan. Een cross-sectoraal project op de snijlijn tussen onderzoek, experiment en ecologie. De Wortelkolonie, recent nog op de lijst van Werelderfgoed gezet door UNESCO, is de locatie voor het project ‘Het groot circus van het klein verdriet’ van vzw La:Ch. Een circustent op locatie als metafoor voor het leven, waar verenigingen en partners uit de wijde omgeving een gesamtkunstwerk maken dat het midden houdt tussen circus en muziektheater.

Cocreatie en participatie vormen vervolgens ook de rode draad doorheen 18 van de 50 projecten die Cultuurcentrum Hasselt opzet voor de viering van hun vijftigjarig bestaan in het project ‘Festififty’, het moment waarop ze hun reguliere werking even aan de kant schuiven voor een bovenlokaal feestfestival.

Wie tenslotte altijd al zo’n bovenlokaal cultureel project wou beleven maar er nooit tijd voor vond, kan dit nu gewoon tijdens de werkuren. Het volstaat om je werkgever ervan te overtuigen van de volgende teambuilding een ’teambuilding au bain-marie’ te maken, een tweejarig project van Antwerps theaterhuis Bad van Marie waarin ze onderzoeken hoe theater-logica kan geïmplementeerd worden in teambuildings. Lees: innovatieve projecten op locatie en op maat van de doelgroep in samenwerking met artistieke en niet-artistieke partners.