Ginter — “Onze toekomst is eindig, maar wat we doen is niet verloren. We creëren nu kansen voor later”
Tekst / Veerle Weeck / februari 2024
In het hinterland van West-Vlaanderen vind je IGS Ginter, een samenwerkingsverband rond cultuur, bibliotheken en erfgoed in acht gemeenten.
Ellen Van Laecke coördineert sinds juni 2023 het geheel, maar aan wat ze doet is een einddatum verbonden, want na december 2025 stopt deze projectvereniging met bestaan.
Ellen: “De kennis die de gemeenten samen opdeden, kunnen ze meenemen naar de nieuwe samenwerkingen.”
Situering in drie nieuwe regio’s
Ginter werd in 2003 opgericht binnen de krijtlijnen van het decreet lokaal cultuurbeleid met als focus: de afstemming van het cultuuraanbod en de communicatie. De gemeenten Zedelgem, Torhout, Kortemark, Koekelare, Ichtegem, Jabbeke, Oudenburg en Gistel vonden er samen een thuis, en dat is twintig jaar later nog altijd zo, want ook de overstap naar het decreet bovenlokale cultuurwerking hebben de acht gemeenten in 2019 samen gemaakt.
Door de nieuwe referentieregio’s ligt IGS Ginter nu op het kruispunt van de regio’s Middenkust, Westhoek en Brugge. Welke gemeenten er vanaf 2027 op deze nieuwe samenwerkingsverbanden zullen intekenen, is vandaag nog onduidelijk. Wat wel vaststaat, is dat Ginter hierdoor eind 2025 stopt met bestaan. Hoewel er een mogelijkheid was om hun samenwerking nog met een jaar te verlengen, zal dat niet gebeuren.
Ellen: “Onze lokale besturen willen 2026 gebruiken om uit te zoeken hoe of wat ze in de toekomst gaan doen. Enkele gemeenten zitten momenteel rond de tafel met de West-Vlaamse Intercommunale (WVI). Die kreeg de opdracht om de samenwerkingsmogelijkheden te onderzoeken tussen de gemeenten die bij de referentieregio Brugge horen. De WVI legt de contacten tussen de gemeenten onderling en probeert de puzzel mee te leggen.”
Recent werd Ellen bij die gesprekken betrokken.
“Zo kan ik antwoorden op vragen die in de werkgroepen naar boven komen.”
Uitdaging om kansen te blijven zien
Hoe ga je zelf om met het einde van deze samenwerking?
“Toen ik in juni startte, zei ik tijdens een eerste vergadering meteen dat we voor twee pistes konden kiezen. Of we kijken ernaar als: deze samenwerking stopt, dus we steken er geen energie meer in. Of we zeggen: ja het eindigt, maar daarna begint een nieuw verhaal waarin we de expertise die we binnen Ginter opbouwden, kunnen aanwenden voor nieuwe initiatieven. Daar zo naar kijken, biedt perspectief en geeft goesting om er samen alsnog iets van te maken. Wat we nu doen, is niet verloren. We creëren nu kansen voor later”, aldus Ellen.
Ze denkt hierbij onder andere aan nationale acties die de bibliotheken vandaag op regionaal niveau organiseren.
Ellen: “De Schrijfwijzen is bijvoorbeeld een initiatief waar we jaarlijks aan deelnemen. Hoe we die activiteit aanpakken, ligt vast. Daardoor kunnen onze gemeenten de werkwijze makkelijk meenemen of finetunen met de input van nieuwe partners erbij. Idem dito wat betreft de organisatie van onze Demo Days tijdens de Week van de Belgische muziek. Dat beginnende bands demo’s insturen en zo studiotijd kunnen winnen, kan je ook elders invoeren.”
Meerwaarde van een regionale aanpak
Ellen is overtuigd van de meerwaarde van de regionale aanpak van activiteiten.
“Door de Demo Days samen te organiseren, bereiken we meteen een grote groep artiesten. Om dit in één gemeente te organiseren, is de vijver gewoon te klein. Doordat we de kosten delen, is de financiële impact ook heel beperkt.”
“Aangezien we De Schrijfwijzen elk jaar in een andere gemeente laten plaatsvinden, belasten we telkens maar één gemeente. De anderen kunnen er gewoon hun karretje aanhangen. We hebben per editie maar één jury en presentator nodig. We moeten maar één locatie inrichten en één bedanking voorzien. De promotie kunnen we samen aanpakken. Het is trouwens mooi om te zien hoe bibmedewerkers spontaan in elkaars jury zetelen. Ze helpen elkaar waar ze kunnen.”
Ook Ellen ontlast de lokale cultuur- en bibmedewerkers graag.
“Voor het slotfeest van de leesjury boeken we de acteurs en workshops, we zorgen voor bussen zodat alle kinderen ter plaatse geraken, we voorzien versnaperingen, volgen de facturatie op … Of is er een vraag naar een bepaalde vorming, dan gaan we op zoek naar wie die het best kan geven.”
‘We’, dat zijn in dit geval twee Ellens. Waar Ellen Van Laecke halftijds de coördinatie van Ginter voor haar rekening neemt, volgt haar collega-naamgenoot Ellen Rooms halftijds de communicatie en administratie op.
Projecten waar iedereen het nu van inziet
Opdat een nieuw initiatief niet als ‘extra werk bovenop de rest’ gaat aanvoelen, zoekt Ellen bij projecten naar connectie met lokale doelstellingen.
“Bibliotheken willen graag meer kinderen en jongeren bereiken. Dus gaan we daarmee aan de slag. Zo ligt het plan op tafel om in 2025 een interactieve expo rond het thema sprookjes op te zetten, waarbij we ook kunstenaars uit de regio willen betrekken. Iedereen vond dat een supergoed idee. Alles valt en staat met het feit of jouw partners ergens het nut van inzien. De nood moet aanwezig zijn.”
Een project opdringen, doet Ellen niet.
“Dat heeft gewoon geen zin. Ik leg ideeën voor, maar poneer ze niet als ‘de waarheid’. Ik creëer ruimte om dingen te laten rijpen, om zelf met voorstellen te komen. Als mijn idee bijvoorbeeld leidt tot een andere activiteit is dat voor mij even goed. Het belangrijkste is dat een initiatief uit een positieve sfeer ontstaat, dat het gedragen wordt.”
Regierol is zaadjes planten
Ellen plant graag zaadjes in de hoofden van collega’s en lokale besturen. Dat deed ze bijvoorbeeld naar aanleiding van Reveil.
“Ik vond het vreemd dat de meesten op 1 november wel iets op het kerkhof deden, maar dat er geen overkoepelend initiatief was. Toen ik dat op tafel legde, stootte dat eerst op protest, maar intussen is er een mooie actie uit gegroeid. Een lokale kunstenaar zal een bidprentje ontwerpen met daarop een troostend gedicht. Dat zullen we in alle acht gemeenten op hetzelfde moment voorlezen. Het is een klein initiatief, waarmee we onbewust verbondenheid creëren. Voor Koekelare, waarbij een eigen initiatief niet meteen van de grond kwam, is het tevens een eenvoudig opstapje om toch iets rond het thema te doen. Iets heel kleins, maar o zo schoon.”
Netwerken is connectie maken
“De sociale cohesie versterken. Daar moet een IGS op inzetten”, vindt Ellen.
“Mensen moeten elkaar vinden, bij elkaar terecht kunnen, elkaar optillen. Dat proberen we bijvoorbeeld te bereiken door activiteiten en netwerken op te zetten en met elkaar te verbinden. Zo connecteerden we Atelier in Beeld bijvoorbeeld met Putten vol pit, een evenement vol sport, spel, natuur en cultuur in domein De Krekemeersen in Kortemark. Omdat niet elke kunstenaar over een atelier beschikt, bieden we hen de mogelijkheid om hier te exposeren of een workshop te organiseren rond hun kunst. Zo kunnen zij hun creaties eveneens tonen. Mensen op de been brengen, samenbrengen en met elkaar in contact brengen is wat ik graag doe.”
Om zo veel mogelijk mensen te bereiken, investeert Ginter – naast in digitale communicatie – ook in een papieren magazine. Zo publiceert de IGS haar cultureel aanbod driemaal per jaar in de Gintergazet. In het voorjaar, tijdens de zomer en in het najaar ontvangen meer dan 3.600 inwoners die zich op het nummer abonneerden het magazine in de bus. En ook op openbare plaatsen in de regio kan je de Gintergazet meenemen.
“Het is goed dat onze gazet kan blijven bestaan naast het digitale verhaal. Als je enkel online communiceert, blijf je onzichtbaar voor wie niet op jou klikt”, vindt Ellen.
“Maar alles hangt natuurlijk ook af van wie je wil bereiken.”
Trots op het OAZE-platform
Lokale artiesten en kunstenaars zichtbaar maken, doet Ginter ook via OAZE (West-Vlaams woord voor haas, een typisch dier in het poldergebied, red.).
Ellen: “Dit onlineplatform ondersteunt beginnende makers op uiteenlopende manieren. Via de website geven we hen de mogelijkheid om zich bekend te maken, we voorzien een kleine financiële tegemoetkoming voor wie een maker vanop ons platform boekt, en ondersteunen nieuwe creaties. Van een videoclip over een foto-expositie tot een boek. Uiteenlopende creaties werden mede mogelijk gemaakt dankzij onze steun.”
Ellen is trots op de manier waarop het project leeft binnen de regio.
“Elke week word ik wel eens gecontacteerd over OAZE. De ene keer door iemand die zich wil registreren, de andere keer door een instantie die een artiest vanop het platform wil boeken of door een kunstenaar die informeert of een creatie-idee in aanmerking komt voor subsidie. Dat dit initiatief zal verdwijnen als Ginter stopt, vind ik echt jammer. Kunnen de makers later aansluiten op een ander platform of kan deze werking elders worden voortgezet? Dat is nog afwachten.”
Focus op verduurzaming
Ginter wil initiatieven die uit OAZE ontstaan graag verduurzamen.
“Jaarlijks organiseert één van de Ginterpartners OAZE on Tour, waarbij OAZE-talenten uit verschillende disciplines in de spotlights worden geplaatst. Dit jaar ligt de focus uitzonderlijk op één genre: metal. Zo zal een lokale maker een metalfestival organiseren in samenwerking met de jeugddienst en CC De Brouckere uit Torhout. Lokale Helden en Ginter zorgen voor financiële ondersteuning en begeleiden de maker mee in het proces. Door al onze knowhow en tips nu te delen, hopen we dat het festival in de toekomst kan blijven bestaan.”
Nog zo veel mogelijk kennis vergaren, initiatieven organiseren en verduurzamen, met het oog op de nieuwe samenwerkingsverbanden vanaf 2027. Daar maakt Ellen graag mee werk van.
“Ik maakte eind vorig jaar een krantje met daarin het verslag van wat we met Ginter in 2023 realiseerden. Daar mogen we best trots op zijn. En ook dit jaar werken we naarstig verder.”
“Ik ben blij met de fijne ploeg waarmee ik mag werken”, zegt ze “Zonder steun vanop het terrein kunnen wij als IGS onze regierol immers niet opnemen. Hierbij is elke schakel, hoe klein ook, belangrijk voor het geheel.”
Ellen heeft dan ook een tip voor nieuwe regiocoördinatoren.
“Wees dankbaar voor alle input die je krijgt, voor alles wat gebeurt. En spreek dat ook uit. Zeg merci. Dat wordt vaak vergeten, maar is zo belangrijk.”
