Uniek door ligging

Aangezien drie van de Viertoren-gemeenten kustgemeenten zijn, telt dat de regio heel wat toeristen en tweede verblijvers. Dat heeft een impact op het aanbod.

Sara: “Bij de vier herinneringswandelingen die we in samenwerking met de woonzorgcentra en de Alzheimer Liga ontwikkelden, hebben we de vragen die we bij de oude foto’s onderweg stelden bijvoorbeeld heel algemeen gehouden. De roots van vele mensen binnen de woonzorgcentra liggen immers buiten de regio.”

“Daarnaast werken we ook regelmatig samen met de toerismediensten”, vermeldt Sara. “Zo organiseren we samen het Westkust fietsweekend, waarbij de bestaande kustroute een weekend lang in de kijker wordt gezet. Vanuit Viertoren zorgen we voor de animatie onderweg. Daarbij kiezen we altijd voor lokale talenten uit ons Ijzersterk talentplatform.

Uitdaging om speelkansen te bieden

Het platform Ijzersterk talent kwam er onder impuls van IGS Ijzervallei. Vandaag werken Viertoren en – intussen ook – CO7 hieraan mee. Op het platform kunnen artiesten en kunstenaars uit de Westhoek hun talent kenbaar maken. Wanneer lokale organisatoren hen boeken, kunnen ze hiervoor een kleine subsidie ontvangen. “Lokale talenten speelkansen geven én creëren, daar draait het om”, vertelt Sara. 

Om de noden van de artiesten uit de regio echt te kennen, organiseerde Viertoren ook een intergemeentelijke Popraad in samenwerking met VI.BE. Daaraan werd een bevraging gekoppeld, waaruit het gemis aan speelkansen bleek. Bijkomend was er ook de opmerking dat organisatoren vaak voor grote namen kozen. Die resultaten deelde Sara met de lokale besturen.

“De bewustwording om lokale bands speelkansen te geven, is echt gegroeid. Zo is er tijdens de Sint-Bernardusfeesten in Nieuwpoort nu bijvoorbeeld een apart podium voor lokaal Ijzersterk talent. Ik hoop dat het thema muziekbeleid de volgende legislatuur ook een plaats zal krijgen in de beleidsplannen, zodat we het kunnen verduurzamen en verankeren binnen de regio.”

Trots op de bibliotheken

Ijzersterk talent is gekend in de regio. En ook wie één van de vier bibliotheken uit de regio bezoekt, voelt de Viertoren-vibe. “Ik ben echt trots op de manier waarop de bibliotheken de reflex hebben om vanuit een samenwerking over zaken na te denken”, zegt Sara.

“Intussen hebben ze een gezamenlijk huishoudelijk reglement en een lidkaart die in alle bibliotheken geldig is, ze pakken hun communicatie over bijvoorbeeld de openingsuren samen aan, ze komen als Viertoren-bibliotheken naar buiten met activiteiten, ze denken samen na over de aanpak van de Jeugdboekenmaand …”  

Sara ondersteunt de bibliotheken waar ze kan. “Weten ze niet hoe ze ergens aan moeten beginnen, dan ga ik op zoek naar goede praktijkvoorbeelden in andere Vlaamse gemeenten. Ik doe het opzoekingswerk, zodat zij kunnen beslissen wat ze exact willen doen. Om ervoor te zorgen dat alle medewerkers elkaar vinden als ze vragen hebben, organiseer ik nu voor de eerste keer ook een teambuilding voor de vier bibliotheken samen. Ik doe daarvoor alles wat samen moet geregeld worden: de workshops boeken, de financiën opvolgen, de locatie en de lunch vastleggen … Maar is er een goedkeuring nodig voor het sluiten van de bib die dag, dan brengen de bibliotheken dat zelf op het schepencollege. Alles wat lokaal gebeurt, ligt in hun handen.”

Regierol in verantwoordingsnota

Viertoren werkt enkel samen rond cultuur. Het erfgoedproject Westhoek Verbeeldt wordt ook ondersteund door de regio, maar dat gebeurt met gemeentelijke middelen. “Dat is historisch zo gegroeid. Dit project is niet weg te denken uit onze samenwerking”, aldus Sara. 

De verantwoording van wat met welke middelen gebeurt, behoort tot Sara’s takenpakket, maar dat vindt ze niet altijd even eenvoudig. “Vanuit Vlaanderen krijgen we de opdracht om de regierol in handen te nemen, maar het is moeilijk om die zichtbaar te maken. Ik probeer zo veel mogelijk mensen samen te brengen, ondersteunend te werken en een netwerk te creëren, maar hoe vertaal je dat in een verantwoordingsdossier? Als een expo 1.000 mensen bereikt, is het resultaat heel zichtbaar, maar hoe definieer je hoeveel keer je collega’s verder helpt? Daar worstel ik soms mee.”

Sara is als enige werkkracht binnen Viertoren een manusje-van-alles. “Ik moet eigenlijk van alle markten thuis zijn. Voor zowel de communicatie, het beleidsmatige, de financiën als de administratie wordt naar mij gekeken. Dat is niet altijd evident. Maar ik heb bijvoorbeeld veel aan het overleg dat OP/TIL organiseert met alle Vlaamse regiocoördinatoren. Hier delen we al onze bekommernissen en vragen. Elke keer ga ik terug naar huis met een hoofd vol ideeën en inspiratie. Dergelijk netwerk is heel waardevol. Maar ook uit de samenwerking met de collega’s binnen de regio haal ik veel energie.”

Falen en weer verder gaan

Of een initiatief al dan niet georganiseerd wordt, hangt af van de beslissing van de lokale besturen. Binnen Viertoren geldt het principe: het is unaniem of het is niet.

“Toen het project Awake, (waarbij workshops aan schoolvoorstellingen worden gekoppeld, red.) bij de overdracht van Achthoek naar Viertoren botste op financiële grenzen, werd beslist om het niet langer via de regio aan te bieden. Persoonlijk vond ik dat heel jammer, maar ik probeer dan altijd te kijken naar wat er wel nog mogelijk is. Er liggen zo veel toffe projecten op de plank. Als ik er eentje moet loslaten, zijn er altijd nog andere mooie alternatieven.”

Achter de schermen blijven praten

Dat Viertoren zich aansloot bij UiTPAS Westhoek maakt Sara bijvoorbeeld echt blij. “Hoewel één gemeente het oorspronkelijk niet zag zitten om in te stappen omdat zij reeds een eigen systeem hadden, zijn we er uiteindelijk toch in geslaagd om met verenigde krachten toe te treden. Dat was geen makkelijk proces, maar door te blijven praten en objectieve argumenten op tafel te leggen, is het wel gelukt.

Daardoor kunnen onze inwoners nu over heel Vlaanderen punten sparen en ruilen. Binnen de vijftien gemeenten van UiTPAS Westhoek kunnen mensen in armoede bovendien beroep doen op het kansentarief bij de UiTPAS-aanbieders. De UiTPAS is voor mij het instrument om connectie tussen sectoren te maken, en om mensen te bereiken die anders niet in contact zouden komen met cultuur.”

Samenwerken is bruggen bouwen

Bij elk nieuw project probeert Sara te bedenken: Welke nieuwe partner kunnen we hierbij betrekken? Om het regionaal netwerk uit te breiden, zoekt ze actief de connectie met andere sectoren op. “Zo vertegenwoordigde ik de cultuursector tijdens de denktafels van de eerstelijnszone zorg. Dat leidde ertoe dat we een expo ook naar de woonzorgcentra brachten of dat Ijzersterk talent-bandjes werden geprogrammeerd voor een zorgsymposium. Door met andere sectoren mee aan de tafel te gaan zitten, kan je hen wegwijs maken in de cultuurwereld. Zij willen graag samenwerken, maar weten soms niet hoe. Daar help ik graag bij.”

De regio vertegenwoordigen in hogere overlegorganen is iets wat Sara regelmatig doet. “Zijn er Westhoek- of kustbreed bijvoorbeeld vergaderingen rond cultuur, dan woon ik die bij en brief ik de collega’s daarover. Op die manier tracht ik de werklast te verminderen en zorg ik er tegelijk voor dat iedereen op de hoogte blijft van alle ontwikkelingen.”

Focus op thema’s

Hoewel de huidige adviesgroepen cultuur en bibliotheken goed werk leveren, zou Sara het fijn vinden als er op termijn ook transversale adviesgroepen bijkomen. “Door adviesgroepen niet enkel aan functies, maar ook aan thema’s te koppelen, zouden we als cultuurregio meer kunnen inspelen op maatschappelijke tendensen zoals vergrijzing en eenzaamheid. Over het muurtje kijken en zien hoe andere sectoren het thema aanpakken, kan inspirerend werken. We kampen vaak met dezelfde problemen. Waarom zouden we die dan ook niet samen aanpakken?”

Of de thematische adviesgroepen er zullen komen, ligt niet langer in Sara’s handen. Zo koos ze begin 2024 voor een nieuwe uitdaging als erfgoedconsulent in de gemeente Koksijde. “Ik ga terug naar mijn eerste liefde: geschiedenis. Daarin behaalde ik eerder een masterdiploma. Maar zolang er geen nieuwe coördinator is aangeduid, blijf ik de werking van Viertoren met plezier opvolgen”, besluit ze.