4 inzichten uit GRENSBREKERS #1
Op dinsdag 31 mei 2022 ontmoetten zo’n 40 cultuurprofessionals uit regio Rivierenland elkaar, tijdens GRENSBREKERS #1.
En, het ijs werd gebroken. Nancy, Manu, Jasmien, Dominique … vatten moed, en gingen naar huis met minstens drie nieuwe contacten (zoals beloofd), en minstens één avontuurlijk idee. Weg van het schermleven en het hokjesdenken, vervelden ze van denkers en dromers, van peinzers, of piekeraars tot conceptpiraten.
We luisterden, sprokkelden enkele inzichten, tips en ambities. Misschien wel dé conclusie: grenzen breken, doe je door te investeren in mensen.
Met GRENSBREKERS connecteert OP/TIL culturele spelers in jouw regio, over de gemeentegrenzen heen. Begin 2022 deelde de Vlaamse Regering Vlaanderen op in 15 regio’s. Om de 2 maanden planten we onze vlag in één van die regio’s. Voor durfals en pioniers. Voor wie het ijs durft te breken en kiest voor warme verbindingen.
“Waar jij eindigt, wil ik toekomst vinden, vergezichten, panorama’s.”
— Miksi Bee
1 — Menselijk contact stopt niet bij gemeentegrenzen
Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek sloegen de handen in elkaar om het project ‘Dromen over thuis’ te realiseren. Projectcoördinator Kim Parys stelde het project voor. ‘Dromen over thuis’ verzamelt, bewaart en ontsluit verhalen van ingeweken inwoners. Verhalen van nieuwkomers, uit verschillende gemeenschappen, die anders verloren gaan, of onzichtbaar blijven. Jongeren hebben de behoefte om die verhalen te horen, ouderen om ze te vertellen. Door aandacht te geven aan dit immaterieel erfgoed, voelen mensen zich gezien.
Samenleven in diversiteit is een beleidstopic, in de drie gemeenten. Een mooie kans dus, om inwoners samen te brengen, over de grenzen van gemeenten én beleidsdomeinen heen. Jeugd, cultuur en erfgoed ontmoeten elkaar.
Menselijk contact stopt bovendien niet bij de gemeentegrenzen. Mensen volgen bijvoorbeeld les in de ene gemeente, of gaan er naar school, en wonen en werken weer in een andere gemeente. Weet dat. En grijp de kans om samen te werken, daar waar sense of urgency en beleid samenkomen.
Els Verhaert van Lies Cultuurcentrum stelde ook het project Eigen Kweek voor.
2 — Het zijn mensen die projecten dragen
Wat als iemands functie wegvalt, of de persoon een andere functie krijgt? Dan laat die vaak een leegte achter. Het zijn immers mensen die projecten trekken, en dragen. Niet de structuren of het beleid. Hoe meer mensen geloven in een project, het mee ondersteunen, of er aandacht aan geven, hoe meer overlevingskansen het heeft.
Samenwerken, betekent ook dat je het samen doet. En niet alles in handen geeft van die ene trekker, van die ene waaghals en volhouder. Help dus je collega’s om een project te dragen en te trekken, ook al zit het niet in jouw takenpakket.
Zorg voor voor een goede communicatie, tussen stafleden, met vrijwilligers, met overheden, én met je publiek. Maak iedereen warm voor je verhaal. Feliciteer een collega-publiekswerker met een nieuwe aanpak. Weet dat pionieren ook worstelen is. En dat doe je liever niet alleen.
Help collega’s door ze even uit de waan van de dag te halen. Help ze even uit hun project te stappen, en er van op een afstand naar te kijken. Maak er jullie project van. Benoem uitdagingen, en zie oplossingen en onontgonnen potentieel. Werk zo ‘slim’ samen.
Of maak gebruik van bestaande samenwerkingen. Breng eilandjes van believers samen. Veraf en dichtbij. Trek mensen aan die ‘willen’, en maak een kliekje. Plak groepjes aan elkaar.
3 — Samenwerken kan zowel veraf als dichtbij
Oei. Er zijn nu ook regiogrenzen. Maar wat als je bestaande samenwerkingen nu net buiten de grenzen van die regio vallen. Wat dan? Je voelt je al wat ongemakkelijk worden. Want nu moet je iets ‘artificieels’ doen, iets dat ingaat tegen je gevoel, tegen je intuïtie. Want inhoudelijk voel je je toch wat meer thuis bij die andere regio.
Niet getreurd. Samenwerken binnen de grenzen van een regio, is geen verplichting. Het kan wél de deur openen naar een structurele samenwerking, en naar subsidies. Maar richt gerust ook je blik over de grenzen heen.
En, trouwens, samenwerken hoeft niet altijd op basis van een gelijkenis. Integendeel. Misschien heeft die andere wel iets dat jij niet hebt, en maak je elkaar zo weer sterker. Vraag niet: wat bindt ons nu? Maar stel je de vraag: wat kan ik niet alleen en wat heb ik nodig om het wél te realiseren? Of, zet een voorzichtige eerste stap, met een proefproject.
Bovendien liggen kansen niet enkel bij cultuur. Samenwerken betekent vaak ook transversaal samenwerken, rond een gemeenschappelijk thema, zoals armoede bijvoorbeeld.
4 — Samenwerken is meer dan het uitwisselen van publieken
Nog een ‘oei’. Rivierenland is best een grote regio. Het verplaatsen van publieken heeft dus zijn grenzen. Niet iedereen heeft de goesting om twee gemeenten verder naar theater te gaan kijken. Nabijheid is belangrijk. Mensen blijven liever in hun eigen achtertuin.
En wat als dat publiek niet tot bij jou komt, maar jij tot bij hen? Wat denk je van een ambulant cultuurcentrum, één op wieltjes. Of op een vlot, op de Nete, of de Rupel. Droom al maar van een op het water drijvende theatervoorstelling. Of een reizende cultuurfoor, die overal een spoor achterlaat. Creëer landmarks. En herinneringen.
En doe iets samen, maar dan apart. Misschien organiseer je wel hetzelfde festival, op hetzelfde moment, maar toch met 20 km afstand ertussen. En wissel ervaringen uit. Deel ze.
Ga op zoek naar het gelijke, of juist niet. Duik op en verdwijn weer. Tijdelijk kan ook. Je zit niet vast, je kan je verplaatsen.
Een idee voor een bovenlokaal cultuurproject?
Vraag een subsidie aan